ENG

Pałac Józefa Brandta

Pałac ma formę XIX-wiecznej, neorenesansowej willi włoskiej. Stąd przypuszczenie, nie poparte niestety dokumentami, że autorem projektu może być Franciszek Maria Lanci.

Pałac wzniesiono naprzeciwko starego, drewnianego dworu, na planie prostokąta. Do parterowego, częściowo podpiwniczonego korpusu głównego dobudowywano stopniowo kolejne ryzality, piętro i dwie czworoboczne wieże – od wschodu i zachodu. W ściany wmontowano dwa rodzaje okien: dwuskrzydłowe, ujęte profilowaną opaską kamienną i gzymsem oraz bardziej reprezentacyjne okna typu porte-fenêtre, sięgające do poziomu podłogi, obramowane pilastrami i zwieńczone arkadowo. Wejście główne do Pałacu położone jest centralnie w elewacji północnej i ma formę przesklepionej niszy z konchowym, kasetonowym podniebieniem, flankowanej parą kolumn. Na szczytach kolumn ustawiono dwie kobiece figury alegoryczne ze snopem zboża i kwiatowym wieńcem. Otwór drzwiowy ujęty w parę pilastrów wieńczy nadproże z herbem rodu Christianich „Jarosław”. Pozostałe detale architektoniczno-rzeźbiarskie odkrywamy w narożnych ryzalitach północnych i w elewacji południowej. Jest to grupa sześciu popiersi postaci mitologicznych, umieszczonych w płytkich, okrągłych niszach, podkreślonych kamiennymi opaskami. Od strony wschodniej znajduje się zbudowany przez Brandta taras z wejściem ogrodowym, wyróżniony dekoracyjnym portalem z parą kariatyd dźwigających rozbudowane belkowanie nadproża i żeliwny balkon wieży wschodniej. Ściany wieży zdobią pilastry korynckie, belkowanie zwieńczone attyką i arkadowe otwory okienne lub blendy. Ryzalit południowy, mieszczący salon, wieńczy trójkątny szczyt z płaskorzeźbionym, stylizowanym ornamentem z monogramem AC (Amelii Christiani). Obok znajduje się jeszcze jeden, mniejszy taras ze schodami prowadzącymi do ogrodu. Od strony zachodniej w czasach Brandta dobudowano ośmioboczny ryzalit z gankiem wejściowym i schodkami, poddasze i czworoboczną wieżę zachodnią.

Pomieszczenia Pałacu są rozmieszczone dwutraktowo w układzie amfiladowym. Korytarz biegnący z hallu do części zachodniej rozdziela wnętrza na trakt północny i południowy. Wschodnia część budynku została udostępniona zwiedzającym, w zachodniej znajdują się pomieszczenia administracyjno-biurowe.

Na skutek zawirowań dziejowych w Pałacu nie zachowało się prawie nic z oryginalnego wyposażenia. Wyjątkiem są dwa ścienne kominki – marmurowy i żeliwny, które na skutek solidnego wykonania i ugruntowania w podłożu, nie poddały się grabieżcom. Aktualne wyposażenie dworu jest twórczą próbą rekonstrukcji dawnych wnętrz, nawiązującą do charakteru epoki i pierwotnego przeznaczenia pałacowych pokoi. Autorką koncepcji aranżacyjnej jest Tamara Książek przez wiele lat pełniąca funkcję kierownika i kuratora zbiorów Muzeum Rzeźby Współczesnej.

Landart Network O.pl Fundacja im. Józefa Brandta Biuletyn Informacji Publicznej Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego