W przestrzeni Magdaleny Abakanowicz

Muzeum Rzeźby Współczesnej

13 lipca – 6 października 2019

Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Muzeum Rzeźby Współczesnej, Galeria „Oranżeria”, Galeria „Kaplica”, Galeria „Wozownia”, Park Rzeźby, Pałac Józefa Brandta

Kuratorka: Eulalia Domanowska,

Współpraca: Henryk Gac

Wystawa W przestrzeni Magdaleny Abakanowicz, prezentowana wiosną w Muzeum Sztuk Dekoracyjnych i Designu w Rydze, które jest częścią tamtejszego Muzeum Narodowego, latem gości w rozszerzonej wersji we wszystkich galeriach oraz w Parku Rzeźby w Orońsku, pokazując wielowątkową twórczości wielkiej polskiej artystki. W ciągu 60 lat działalności artystycznej Magdalena Abakanowicz zajmowała się różnymi dziedzinami sztuki, przekraczając granice i łącząc rozmaite media. Odbywało się to na drodze eksperymentów i poszukiwań. Oprócz tkanin i abakanów powstały rysunki, rzeźby, instalacje przestrzenne, projekty architektoniczne, rzeźby w przestrzeni publicznej, które można zobaczyć w ważnych kolekcjach na terenie Europy, Azji, a przede wszystkim Stanów Zjednoczonych.

Na wystawie orońskiej najbardziej znanym abakanom towarzyszą rzeźby wykonane z jutowego płótna utwardzanego żywicą, m.in. Postacie stojące (1986–1987), Plecy (1976), Mutanty (1994–1996), a także Oracz (1996–1997). Ekspozycja pokazuje jak duże znaczenie miała dla artystki figura ludzka. Sporadycznie traktowana w sposób dosłowny, częściej pojawiała się jako ślad, odcisk, skorupa czy fragment tkanki. Charakterystyczne dla jej twórczości są cykle rzeźbiarskie przedstawiające pojedyncze postaci lub tłumy. Z kolei Gry wojenne i Katharsis są świadectwem zainteresowania autorki szeroko pojętą naturą. Wystawa, zorganizowana dwa lata po przedwczesnej śmierci Abakanowicz, jest przekrojowym przypomnieniem jej sztuki. Nadszedł czas badań i rekapitulacji. Jak dziś pokazywać twórczość wielkiej artystki i jej dziedzictwo, czy można powiedzieć coś nowego o jej życiu i sztuce, która powinna zająć należne jej miejsce w panteonie wielkich polskich mistrzów.

Magdalena Abakanowicz była jedną z najbardziej znanych w świecie polskich artystek (1930–2017). Zajmowała się tkaniną i rzeźbą, które w jej ujęciu znacznie przekraczały konwencjonalne ramy dyscypliny. Studiowała w latach 1950–1954 w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Początkowo zajmowała się malarstwem, by szybko przejść do innych dziedzin twórczości – tkaniny i rzeźby. Decydującym wydarzeniem otwierającym międzynarodową karierą artystki było otrzymanie w 1965 roku złotego medalu na Biennale w São Paulo. Zasłynęła tzw. „abakanami” oraz figuratywnymi kompozycjami przestrzennymi, które powstawały głównie z tkanin, juty, ale także z drewna, kamienia czy brązu. Wprowadziła techniki tkackie do galerii sztuki nowoczesnej. Monumentalne abstrakcyjne formy zawieszała w przestrzeni, przekraczając granice między tkaniną i rzeźbą, pomiędzy obiektem i otoczeniem. Jednocześnie intrygowała ją faktura materii. Abakany, wykonane z barwionego, sizalowego włókna zachwycają zwielokrotnioną organicznością. Artystka pisała: [...] (Abakany) drażniły ludzi. Były nie w porę. W tkactwie gobelin francuski, w sztuce: pop-art i sztuka konceptualna, a tu [formy] magiczne, skomplikowane ogromne...

Magdalena Abakanowicz reprezentowała Polskę na Biennale Sztuki w Wenecji w 1980 roku. Jest autorką blisko sześćdziesięciu instalacji w przestrzeni publicznej, m.in. dużych realizacji rzeźbiarskich w Parku Granta w Chicago, Parku Olimpijskim w Seulu w Korei Płd., Muzeum Miejskim w Hiroszimie w Japonii, Storm King Art Center pod Nowym Jorkiem, Ogrodzie Rzeźby Muzeum Izrael w Jerozolimie, Europos Parkas pod Wilnem na Litwie, a także na poznańskiej Cytadeli. Brała udział w słynnej, historycznej wystawie analizującej założenia i spuściznę sztuki feministycznej WACK! Art and the Feminist Revolution w Museum of Contemporary Art (MOCA) w Los Angeles (2007). Prezentowała swoje prace w Metropolitan Museum w Nowym Jorku i w kilkuset innych muzeach i galeriach Europy, Ameryki Północnej, Azji i Australii. Odznaczona dwukrotnie nagrodą rzeźbiarską przez Sculpture Center w Nowym Jorku.

Uzupełnieniem ekspozycji w Orońsku jest międzynarodowa konferencja, która odbędzie się 22 września 2019 r. w ramach Warsaw Gallery Weekend.

Zakup dzieł Magdaleny Abakanowicz prezentowanych na wystawie – „Głowa I” 1998 - 99, „Głowa II” 1998 - 99, „Mutant stojący” 1994 – 95, „Mutant stojący” 1994 – 95, „Mutant siedzący” 1996 – do kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Współorganizatorzy:

Instytut Adama Mickiewicza,

Projekt współorganizowany przez Instytut Adama Mickiewicza w ramach POLSKA 100 – międzynarodowego programu kulturalnego towarzyszącemu obchodom stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Projekt finansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wieloletniego programu NIEPODLEGŁA 2017–2022.

Fundacja Marty Magdaleny Abakanowicz- Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego w Warszawie,

Muzeum Sztuk Dekoracyjnych i Designu w Rydze/ Dekoratīvās Mākslas un Dizaina Muzejs, Latvijas Nacionālais mākslas muzejs

Partnerzy:

Muzeum Narodowe w Warszawie,