Galeria Oranżeria
Józef Łukomski
HOMINEM QUERO
Galeria „Oranżeria”
Kurator: Jarosław Pajek
Wystawa czynna do 31 sierpnia 2008 r.
Cykl Hominem Quero powstał w latach 1972–1975. Tytuł zaczerpnięto z opowieści o słynnym greckim filozofie – cyniku Diogenesie, który w środku dnia, z zapaloną latarnią w ręku, wędrował pośród ludzi, wołając „Szukam człowieka”. Na cykl składa się grupa 25 figur wykonanych z autentycznych ubrań utwardzonych emulsją syntetyczną. Pojawienie się w twórczości artysty form przestrzennych było naturalną konsekwencją jego poszukiwań malarskich. W latach 60. obrazy Łukomskiego miały grubą, wyrazistą, przypominającą reliefy fakturę. Potem pojawił się collage z różnego rodzaju tkanin, a także obrazy strukturalne ze starych, usztywnionych ubrań. W końcu w latach 70. artysta zapoczątkował tworzenie monumentalnych environments, na które składały się ogromne figury, skonstruowane z utwardzonych, pustych wewnątrz ubrań. Zgrupowane w jednym pomieszczeniu monumentalne figury wywoływały skojarzenia z teatralną sceną i odgrywającymi swoje milczące, ale jakże ekspresyjne role aktorami. Stąd przywoływane często paralele ze sztuką Tadeusza Kantora.
Milczący teatr Łukomskiego z pogranicza dyscyplin rzeźby, tkaniny i malarstwa, dzięki jego autentyzmowi i odwadze wizji artystycznej ma wielką siłę oddziaływania. I to niezależnie od tego, czy chodzi o aeropagi wysmukłych szat nadludzi z lat siedemdziesiątych, czy zgodne z proporcjami przeciętności obrazy przestrzenne lat osiemdziesiątych. O sile wyrazu tego teatrum nie decyduje bowiem ukształtowanie stroju czy jego wymiary, ale jego cisza: znieruchomienie w bezpretensjonalnej i obojętnej postawie, zamrożone i może zbędne trwanie śladów po nieistniejącej już egzystencji. Teatrum wyzbyte człowieka. Bezgłośnie, więc tym bardziej przejmująco, mówiące o jego dramacie.
Bożena Kowalska, Rzeźbiarz ludzkiej nieobecności,
[w:] Józef Łukomski. Rzeźba, katalog wystawy w Centrum Rzeźby Polskiej,
Orońsko 1996, s. 10
Kalendarium: Urodził się w 1920 r. w Sławsku Górnym w Konińskiem, zmarł w 1996 r. w Warszawie. W latach 1950–55 studiował w Centralnej Akademii Sztuk Pięknych w Pekinie, na Wydziale Sztuki Użytkowej – Studium Tkactwa i Druków, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom w 1962 r. w pracowni Aleksandra Kobzdeja. Był reprezentantem Polski na Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1977 r. W 1979 r. został laureatem Nagrody Krytyki im. C. K. Norwida.
Formy wypowiedzi artystycznej: malarstwo, rzeźba, collage, environment
Wystawy indywidualne: 1959 - Malarstwo i tkanina, Galeria MDM, Warszawa; 1962 – Malarstwo – gwasze, Galeria MDM, Warszawa; 1968 – Malarstwo i rysunek, Dom Artysty Plastyka, Galeria Studio 66, Warszawa; 1969 – Malarstwo i tkanina, BWA Zamek, Olsztyn; 1970 – „Totemy". Obrazy z tkaniny, Dom Artysty Plastyka, Warszawa; 1971 – „Totemy". Obrazy z tkaniny, Zachęta, Warszawa; Tkanina artystyczna, BWA, Sopot; 1973 – „Requiem". Obraz przestrzenny, Galeria Współczesna w gmachu Teatru Wielkiego (u Boguckich), Warszawa; Zbiorowisko, wystawa retrospektywna, Galeria El, Elbląg; 1974 – Epitafia, Galeria Zapiecek, Warszawa; 1976 – Obrazy z tkaniny, BWA, Lublin; 1977 – Malarstwo i rzeźba, Galeria 72, Chełm; Portrety, Galeria Ściana Wschodnia, Warszawa; 1978 – Sarkofagi, Galeria Ściana Wschodnia, Warszawa; 1979 – Medytacje, Dom Artysty Plastyka, Warszawa; 1980 – Kompozycje, BWA, Białystok; „Totemy". Obrazy z tkaniny, PAFAWAG, Wrocław; 1981 – Piktogramy, Galeria MDM, Warszawa; 1982 – De profundis, wystawa retrospektywna, BWA, Gorzów Wielkopolski; BWA, Bydgoszcz; 1985 – Hominem guero, Muzeum Sztuki Współczesnej, Chełm, 1986 – De profundis, BWA, Kalisz; Galeria Sztuki Współczesnej, Ostrów Wielkopolski; 1987 – Curriculum vitae, BWA, Galeria Test, Warszawa; 1988 – Znaki ostrzegawcze, Centrum Sztuki Studio im. St. l. Witkiewicza, Warszawa; Curriculum vitae, BWA Galeria Grodzka, Lublin 1993 – Figura w indywidualnej poetyce, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko; 1996 – Józef Łukomski. Rzeźba, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
