Galeria Oranżeria
Stanisław Brach
POMIEDZY FORMĄ A PRZESTRZENIĄ
26 stycznia – 31 marca 2013 r.
Galeria „Oranżeria”
Kurator: Jarosław Pajek
Stanisław Brach przygodę ze sztuką rozpoczął od nauki w Technikum Ceramicznym w Łysej Górze, jak się później okazało bardzo ważnego miejsca, mającego wpływ na jego dalsze decyzje. Następnym etapem była Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uzyskał dyplom w pracowni prof. Mariana Koniecznego. W 2008 roku otrzymał tytuł doktora na Wydziale Rzeźby w krakowskiej ASP. Od 2010 roku jest adiunktem na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie.
Brach należy do tych artystów, którzy w swojej twórczości konsekwentnie podążają wytyczoną drogą. Gruntowna edukacja w zakresie ceramiki i rzeźby pozwala mu na swobodne poruszanie się w świecie form i barw. Ważną rolę odgrywają tu nieprzeciętne umiejętności wzbogacone wiedzą w zakresie technologii. Odnosi się to głównie do ceramiki, ulubionej techniki rzeźbiarskiej, w której artysta realizuje swoje prace. Umiejętności nabyte w trakcie wieloletnich studiów ułatwiły mu podjęcie decyzji o wyborze trudnej i wymagającej wielkiej dyscypliny drogi twórczej. W swoich poszukiwaniach kieruje się przede wszystkim intuicją. Podąża za wewnętrznym głosem, podejmuje decyzje po głębokim przeanalizowaniu wybranego tematu.
Motywem przewodnim ceramicznych rzeźb Bracha jest postać ludzka, mocno stylizowana, uproszczona, ale czytelna i sugestywna. Kreując formę artysta prowokuje widza do spojrzenia na poruszany temat w szerszym kontekście. Jego zainteresowania nie dotyczą jedynie samej formy, ale relacji między nią a przestrzenią. Symbolicznie obudowuje, zamyka przestrzeń, tworząc ażurową kompozycję, co pozwala jednocześnie powietrzu i światłu ujawniać swoje właściwości. Ograniczenie przestrzeni wokół centralnego obiektu za pomocą swoistej klatki wykonanej z wałków, sprawia, że rzeźba zyskuje dodatkową wartość. Ta wartość dodana (klatka), nie skrywa najważniejszego motywu, ale jeszcze mocniej pozwala skupić na nim uwagę widza. Nie bez znaczenia jest również forma ograniczająca przestrzeń wspomnianej klatki, często jest ona nierozerwalnie związana z tematem rzeźby. Gra światła i powietrza pojawia się również w pracach budowanych jedynie z wałków, gdzie forma zostaje otwarta na przestrzeń, przenika ją powietrze, co sprawia, że staje się lekka, ulotna, a zarazem nie traci na sile przekazu.
Poszukiwanie nowych wartości i zjawisk zachodzących między obiektem a przestrzenią, stało się dla rzeźbiarza głównym źródłem inspiracji. Stanisław Brach w najnowszych rzeźbach podejmuje próbę ograniczenia, zmaterializowania fragmentu przestrzeni okalającej zwartą formę, nadaje jej kształt nierozerwalnie związany z tematem, będący jednak jedynie symbolem, linearnym szkieletem konkretnego obiektu. Dzięki takiemu zabiegowi artysta pozwala widzowi zajrzeć do wnętrza rzeźby, tam gdzie spoczywa jej najważniejszy element. Zastosowane takiego rozwiązania sprawia, że światło i powietrze, symbolicznie zamknięte, a zarazem dopełniające się, mają wielki wpływ na pełny odbiór dzieła.
Sposób oraz technika tworzenia, którą stosuje w swych pracach Stanisław Brach, stała się jego znakiem rozpoznawczym, a zarazem pozostaje wciąż obszarem do końca niezbadanym, pozwalającym na odkrywanie w rzeźbie nowych znaczeń i wartości.
Jarosław Pajek
