Galeria Kaplica
WYSTAWA PRAC, KTÓRE W 2013 ROKU
WZBOGACIŁY KOLEKCJĘ CENTRUM RZEŹBY POLSKIEJ
Galeria „Monumentalna”, Galeria „Kaplica”
16 listopada – 15 grudnia 2013 roku
kurator: Jarosław Pajek
Centrum Rzeźby Polskiej dąży do stworzenia reprezentatywnej kolekcji rzeźby polskiej ze szczególnym naciskiem na prace powstałe w 2. połowie XX wieku i współcześnie. Wcześniejsze etapy rozwoju rzeźby (2. połowa XIX – 1. połowa XX wieku) uwzględniane są w miarę możliwości finansowych i okazji pojawiających się na rynku sztuki.
Zasadniczym kryterium wyboru prac do kolekcji jest ranga artysty i znaczenie jego dzieła w odniesieniu do zjawisk i tendencji w sztuce polskiej i światowej. Pod uwagę brane są także: reprezentatywność, unikalność, poziom artystyczny, obecność w świadomości odbiorców oraz dostępność eksponatu. Z punktu widzenia realnych możliwości, słusznym kierunkiem rozwoju kolekcji wydaje się zakreślenie kręgu potencjalnych kandydatów aspirujących do trwałej obecności w rzeźbiarskim kanonie. A taką sposobność daje program merytoryczny realizowany przez instytucję – wystawy, plenery, rezydencje, publikacje, seminaria naukowe.
Formowanie kolekcji poprzedzone jest wnikliwym studium potrzeb i analizą możliwości polskiego rynku sztuki. Jest to proces dynamiczny, podlegający zmianom i okresowym weryfikacjom. W miarę proporcjonalnie zbiór ten uwzględnia różnorodne style, kierunki, zjawiska, które składają się na obraz rzeźby polskiej. Niemniej istotnym kryterium są opinie środowiska artystycznego, z którym mamy styczność. Uwzględniamy jego rekomendacje, obserwując jednocześnie ich trafność wobec dokonującego się pozycjonowania twórców, czy konkretnych dzieł, w oparciu o inne dostępne źródła wiedzy, śledząc działania podobnych instytucji, obserwując działalność wystawienniczą, notowania w rankingach etc.
Zakupy nie są jedynym sposobem pozyskiwania zbiorów. W historii CRP istnieje niepisana tradycja przekazywania darów do kolekcji przez artystów współpracujących z instytucją. W zamian za przygotowanie wystawy, opracowanie publikacji czy organizację pleneru, bądź pobytu rezydencyjnego, twórcy przekazują do zbiorów wytypowaną pracę. Korzyść jest obopólna – instytucja wzbogaca się o kolejne dzieło w kolekcji, a artysta, kwalifikując się do obecności w zbiorach CRP, zostaje automatycznie zaliczony w poczet wybitnych polskich rzeźbiarzy. Jeszcze innym przypadkiem powiększania kolekcji jest przejmowanie spuścizny po zmarłych twórcach, odbywające się oczywiście za przyzwoleniem rodziny i z zastosowaniem wszelkich wymogów prawnych.
Obok prac zakupionych lub darów, stających się bezpośrednio po przejęciu własnością instytucji i wpisywanych do inwentarza zbiorów, są też takie, które autorzy przekazują w krótko- lub długoterminowy depozyt. Po określonym czasie status depozytu może ulec zmianie i decyzją autora przejść na własność instytucji. Taka forma kolekcjonowania dzieł sztuki jest ogólnie przyjęta i pozwala znacząco powiększyć zbiory, choć nie daje już tak dużej swobody w dysponowaniu eksponatami.
Prezentowana obecnie wystawa nabytków, dotyczy obiektów, które trafiły do orońskiej kolekcji w roku 2013. Znalazły się tu prace pozyskane dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Awangarda– kanon polskiej rzeźby współczesnej”. Są to:
Małgorzaty Malinowskiej/Marka Kijewskiego – Lady Snow, 2006–2011, żywica, złoto
Krzysztofa M. Bednarskiego – Marks Profeta, 1977–2010, brąz
Jarosława Kozakiewicza – Enneagram, 2001, tworzywo sztuczne, szkło, metal
Piotra Kurki, BBB, 2012, technika mieszana
Jakuba Bąkowskiego – Mary The Immaculate, 2011, tworzywo sztuczne, elementy elektroniczne
Marty Pszonak – Jednorożec, 2011, tworzywo sztuczne, stal
Niezwykle cennym nabytkiem jest rzeźba Wacława Szymanowskiego zatytułowana Płacząca z 1911 roku, brąz. To studium postaci do monumentalnej kompozycji Pochód na Wawel, która miała zdobić dziedziniec Zamku Królewskiego na Wawelu. Niestety z powodu licznych kontrowersji nigdy nie została zrealizowana. Zakup dzieła został także sfinansowany ze środków MKiDN.
Pozostałe prezentowane na wystawie prace są darami autorów lub ich rodzin do orońskiej kolekcji:
Jerzego Jarnuszkiewicza – Portret Wandy, lata 60., (utrwalenie w brązie w CRP na podstawie rzeźby gipsowej – wł. rodziny)
Stanisława Bracha – Oni, 2007, ceramika
