Galeria Oranżeria
Agata Zbylut
SZALIK I MEDALIK
Wystawa multimedialna
Galeria „Oranżeria” i Galeria „Kaplica”
7 grudnia 2014 – 1 lutego 2015
Kuratorka: Eulalia Domanowska
Agata Zbylut na orońskiej wystawie pokazuje m.in. piękną suknię inspirowaną szatami kardynalskimi (uszytą w pracowni szczecińskiej kreatorki mody, Katarzyny Hubińskiej), koliste podesty obszyte wstążką, na których eksponuje formy wykonane ze sztucznej biżuterii, fotografie autorki ubranej w ornat oraz tekst wybitnej feministycznej pisarki, Ingi Iwasiów, czytany przez kilkunastoletnią sąsiadkę artystki, Anię Matejko. Tekst „z sukni" zyskał drugie wcielenie. Został opublikowany w książce „Smaki i dotyki" wydanej jednocześnie z powieścią „W powietrzu". Wystawa jest więc wspólnym, interdyscyplinarnym wystąpieniem – trzech kobiet i dziewczynki – zaprojektowanym przez Agatę Zbylut. Jest polifoniczną opowieścią o odczuciach i pragnieniach. Formy wizualne uzupełnia tekst i dźwięk. Ekspozycja jest potencjalną sytuacją spełnienia marzenia o uczestnictwie i awansie kobiet w instytucjach kościelnych.
Artystka, projektując swoją suknię, odwołała się do materiałów i kolorów szat kardynalskich. Wywodzą się one z historycznych ubiorów Cesarstwa Rzymskiego i Bizantyjskiego. Strój ceremonialny cesarza rzymskiego składał się z purpurowej tuniki, złocistego płaszcza i sztywnego wierzchniego odzienia – trubei haftowanej złotem i wysadzanej drogimi kamieniami. W „Oranżerii” pojawia się ponadto suknia uszyta z szalików klubów piłkarskich, której komplementarnym elementem są świetlne instalacje – hasła znalezione w Internecie, wybrane przez autorkę i prezentowane w Galerii „Kaplica”. Obserwowała ona manifestacje ultraprawicowych środowisk. W bardzo osobistym tekście towarzyszącym wystawie pyta: „Jak to możliwe, że ci młodzi, przepełnieni testosteronem mężczyźni stają ramię w ramię na manifestacjach ze swoimi babciami?” I – „Jak to możliwe, że w obu tych grupach sztuka współczesna budzi aż tak negatywne emocje?” Mariaż nacjonalizmu z ultraprawicowymi środowiskami jest rzeczywiście przedziwnym i niepokojącym zjawiskiem współczesnej Polski.
Niepokojące są też bardzo estetyczne fotografie przedstawiające fragmenty kobiecego ciała w trakcie przymiarki ornatu. Bose stopy z pomalowanymi czerwonym lakierem paznokciami, fragmenty smukłych kobiecych nóg są typowymi obrazami damskiego ciała wykorzystywanymi na przykład w reklamie. Na jednej z fotografii widzimy jak kobieta tak bardzo chciałaby dorosnąć do nowego stanowiska (kościelnego), że aż wspina się na palce, aby osiągnąć cel. Byłoby to możliwe w Kościele protestanckim czy anglikańskim, gdzie kobiety mogą już być pastorkami, ale nie w – ciągle pilnującym konserwatywnej tradycji – Watykanie. Mieszanie przez autorkę różnych kodów kulturowych, sfery profanum i sacrum, wplatanie wątków feministycznych daje bardzo estetycznie pociągający efekt. Jednak przekaz tej wystawy niepokoi, a nawet – jeśli głębiej zaczniemy analizować przesłanie autorki – trochę smuci. Odnajdujemy tu wiele niespełnienia i frustracji, zamiast realizacji marzeń i pragnień, jakie powinny być udziałem każdego człowieka.
Agata Zbylut
W latach 1993–1999 studiowała w Instytucie Kultury i Sztuki Plastycznej WSP w Zielonej Górze (obecnie Uniwersytet Zielonogórski), dyplom uzyskała w Pracowni Rysunku i Intermediów. W roku 2008 obroniła tytuł doktora sztuk użytkowych na Wydziale Komunikacji Multimedialnej Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, w 2012 otrzymała tytuł doktora habilitowanego w Państwowej Wyższej Szkole Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.
Od 1995 prowadzi działalność artystyczną, brała udział w wystawach zbiorowych i indywidualnych w Polsce, Niemczech, Białorusi, Rosji, Francji, USA.
W latach 2000–2005 była kuratorką Galerii Amfilada. W 2004 koordynowała Narodowy Program Kultury „Znaki Czasu” w województwie zachodniopomorskim. W 2005 została odznaczona brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Od 2004 pełni funkcję Prezesa Stowarzyszenia Zachęty Sztuki Współczesnej w Szczecinie. Pomysłodawczyni i kuratorka Festiwalu Sztuki Młodych Przeciąg (2007, 2009, 2011). Od 2008 pracuje w Katedrze Projektowania Krajobrazu Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. Od 2010 roku prowadzi Pracownię Działań Interaktywnych i Intermedialnych w Akademii Sztuki w Szczecinie.
agatazbylut.art.pl
agatazbylut@wp.pl
