Galeria Oranżeria
Centrum Rzeźby Polskiej
zaprasza na otwarcie wystawy
Marek Rogulus Rogulski
MU(e)SEUM
Dwie strzałki czasu
w sobotę, 4 lutego 2017 r.
o godz. 14.30, w Galerii „Oranżeria”
wystawa czynna do 3 maja 2017 r.
kurator: Dorota Grubba-Thiede
koordynator: Jarosław Pajek
Komentarz autorski
MU(e)SEUM – dwie strzałki czasu
Marek Rogulski, 2017
Wystawa w Galerii „Oranżeria” w CRP w Orońsku jest etapem realizacji projektu artystyczno-badawczego, pt.: „Engram i Struktura dyssypatywna”.
Ekspozycja odniesie się tematycznie do procesów badania relacji pomiędzy człowiekiem a dziełami sztuki. Przedmiotem refleksji będzie między innymi idea instytucji Muzeum zajmujących się tworzeniem kolekcji sztuki i tworzeniem programów potrzebnych dla opisywania zjawisk sztuki. Kluczowy jest zatem problem określania co uznajemy za sztukę w danym czasie i dlaczego. Tu także chciałbym wydobyć dwa aspekty narracji – czyli z jednej strony zbierania danych, opisywania rzeczywistości, jej formatowania na siatce współrzędnych; z drugiej, aspekt destrukcyjny – rodzaj antytezy.
Tytułowe „dwie strzałki czasu” – czyli różne sposoby odczytywania, dekodowania i nieuchronna konieczność dostarczania energii do układu otwartego w celu przeciwdziałania procesowi Entropii – nawet w sytuacji gdy rezultatem działania ma być destrukcja.
MU(e)SEUM – dwie strzałki czasu. MUESSEUM
Projekt koncentruje się na problemie tworzenia się wiedzy, jej utrwalania w systemie wymiany energii.
Wystawa w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku jest zarazem pytaniem o funkcję rzeźby w procesie konstytuowania się wiedzy o instytucjach, wiedzy o kulturze i o sztuce. Istotnym wizualnie elementem instalacji są podpory stalowe stanowiące swoisty system równoważni dla sił fizycznych wynikających z relacji pomiędzy częściami składowymi. W tym ujęciu chodzi o narrację związaną z historią sztuki rozumianą jako proces montowania klatek różnych „filmów”. Przeskalowane formy projektorów naświetlają niejako te tworzące się filmy na temat historii, ludzkich starań i pomyłek. Filmy, w których „wspinaczka” po elementach utrwalonych śladów pamięciowych splata się z odpadami towarzyszącymi ich „produkcji” oraz środkami spożywczymi niezbędnymi w procesie dostarczania energii badaczom i artystom – rozumianym tu jako organizmy żywe dla których funkcjonowania niezbędne jest dostarczanie energii.
Pytanie o to jak konstruujemy nasze wyobrażenia na temat tego czym jest wiedza i czym jest sztuka, jest równie istotne jak środki artystyczne zaangażowane w postawienie tego pytania. Paradoks metodologiczny wiedzy i sztuki wybrzmiewa w zderzeniu się ludzkiego pragnienia bycia wszechwiedzącym a niemożliwością jego realizacji: Sytuujące się pozornie na przeciwstawnych biegunach stwierdzenia „Jestem Bogiem” i „Jestem Kłamcą” są stwierdzeniami paradoksalnymi – zarazem fałszywymi jak i prawdziwymi.
Stany „bycia” i „niebycia” są wyzwaniem intelektualnym związanym już z badaniem zjawisk fizycznych na poziomie subatomowym – falowo-korpuskularnym.
Kluczowym pojęciem wywodzącym się z tej sfery nauki jest „Prawdopodobieństwo”. Podkreśla się rolę obserwatora; to akt uwagi zewnętrznego obserwatora sprawia, iż któryś z wariantów staje się możliwy. (fenomen tzw.: kota Schrödingera w fizyce kwantowej).
Fakt, iż wszyscy, jak nam się wydaje, widzimy to samo, jest wynikiem testów sprawdzalności doświadczeń zmysłowych oraz interpretacji nałożonej na obraz tworzący się w mózgu.
Ten namysł nad relacjami ma mieć swoje dalsze konsekwencje. Stalowe elementy podpór i kratownic zostaną w dalszym etapie zmontowane w bramę rzeczywistego MUESSEUM, które tworzę w oparciu o fundację TNS i w ramach Instytutu Cybernetyki Sztuki w Gdańsku Osowie na ul. Komandorskiej 26.
Jest to zatem postawienie pytania o moc sprawczą działania artystycznego. Planowane dosłowne wmontowanie rzeźbiarskich elementów instalacji w konstrukcję fizycznego MUESSEUM w Gdańsku każe szerzej spojrzeć na instalację artystyczną realizowaną w przestrzeni Oranżerii. Jej powstanie nie jest już tylko intelektualno-artystyczną aberracją czy też badawczym namysłem, ale funduje fizyczną tkankę pod koncept i budynek MUESSEUM w Gdańsku. Taka rzeźba to nie tylko artefakt przeznaczony do oglądania, to nie tylko artefakt i fantom sytuacyjno-relacyjny przeznaczony do kształtowania wyobraźni relacji międzyludzkich, ale także fizyczny, realny konstrukt instytucji mającej archiwizować i programować świadomość sztuki w przestrzeni społecznej. To „wymuszenie” aktem woli jednej z opcji zawartej w sensie Prawdopodobieństwa – symboliczne i realne ożywienie „kota Schrödingera” aktem uwagi skoncentrowanym na idei MUESSEUM.
Dwie strzałki czasu jako funkcja Maski
Instalacja „rzeźbiarska” w CRP w Orońsku (4 lutego 2017) stanie się zaczynem konstrukcji fizycznego MUESSEUM. Jest to pytanie i zarazem odpowiedź o „funkcję rzeźby”. W proponowanej opcji sztuka kreuje rzeczywistość społeczną w namacalny i wręcz fizyczny sposób. Wychodząc od charakteru i architektury budynku Oranżerii w CRP, poprzez fizyczny konstrukt bramy i koncept, pt.:„dwie strzałki czasu” w realizacji MUESSEUM zawierającego własną Antytezę, z której wynika koncepcja MUESSEUM jako „Maski”.
W projekcie tym nie chodzi o antytezę rozumianą jako destrukcja. Projekt ten zakłada odwołanie się do modeli kwantowych z fizyki teoretycznej, w których to akt uwagi z potencjału Prawdopodobieństwa wydobywa funkcję falową bądź cząsteczkową. Podobnie Aktem Uwagi powołane zostaje MUESSEUM. „Rama interpretacyjna” zostaje przekształcona w „Bramę interpretacyjną”. Funkcjonowanie „rzeźby” w CRP w Orońsku nie zakończy się wraz z zakończeniem wystawy; będzie ono miało swoją kontynuację, dalsze „życie” w procesie tworzenia instytucji. Zgodnie z tytułem wystawy odczytanie tego zabiegu może być też niejako odwrócone: domniemane powołanie MUESSEUM w Gdańsku uzasadnia fakt realizacji „elementów rzeźbiarskich”, celowość ich sfinansowania oraz zastosowanie konwencji wystawienia ich w Galerii „Oranżeria”, niejako odciętych od przestrzeni otaczającej ją ogrodu – dosłownie – jako materiału „budowlanego” ukrytego pod Maską procesu artystycznego.
Marek Rogulus Rogulski, 2017
