Wydarzenia
Międzynarodowa konferencja
RZEŹBA DZISIAJ III
Sztuka i natura: Parki rzeźby
Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku – 18–19 października 2018
Muzeum Narodowe we Wrocławiu – 20–21 października 2018
W latach 2018–2019, sześćdziesiąt lat po znaczącej wystawie przygotowanej przez British Council, Polska ponownie gości wielką wystawę Henry’ego Moore’a organizowaną we współpracy z Henry Moore Foundation. Zaczyna się ona w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, a następnie jedzie do Muzeum Narodowego we Wrocławiu i w Krakowie.
Henry Moore był zarówno mistrzem, jak i pionierem myślenia o rzeźbie uformowanej przez i dla krajobrazu. Z okazji tej ważnej wystawy, dwie polskie instytucje pragną zorganizować międzynarodową konferencję. Podczas gdy Henry Moore i prezentacja wystawy (od wiejskiej dworskiej posiadłości z parkiem rzeźby w Orońsku do urbanistycznego miejskiego placu Muzeum Narodowego w Krakowie i modernistycznego pawilonu wystawowego we Wrocławiu) będzie punktem wyjścia, uczestnicy konferencji przyjrzą się znacznie szerszemu zjawisku parków rzeźby.
Bryan Robertson pisał o Yorkshire Sculpture Park: „Wydaje się, że w Yorkshire splot idealizmu przyswojonego przez studentów na uczelniach, perfekcyjne miejsce ukształtowanego i naturalnego krajobrazu, obecność dzieł sztuki oraz żywo reagująca publiczność mogłyby stopniowo wpływać na charakter rzeźby w Anglii, jak również na przyjemność obcowania z nią”[1].
Te słowa są dobrą podstawą do rozwinięcia dyskusji o historii i przyszłości parków rzeźby – ich celach i intencjach zarówno starych jak i nowych. Kompleksowe związki sztuki i natury były już wielokrotnie badane, ale nasza konferencja odsłoni te relacje w kontekście parku rzeźby jako otoczenia przygotowanego do prezentacji sztuki.
Zostaną także zadane pytania:
- Czy park rzeźby może ciągle mieć znaczenie we współczesnym klimacie politycznym? Położone często na terenach wiejskich, czy mogą zaoferować styl zrównoważonego rozwoju dla tych terenów? Jaka powinna i jaka mogłaby być ich kulturalna i ekonomiczna oferta i jak możemy ją stworzyć?
- Jak odnosi się ona do dzieł sztuki i obiektów tam pokazywanych oraz zamawianych prac site-specific?
- Jak zakładać współczesne parki rzeźby? Jak modernizować już istniejące? Jaki jest kontekst współczesnych parków rzeźby? Jaka jest ich historia? Jakie relacje zachodzą między parkami rzeźby i lokalnymi społecznościami? Jaki wkład wnoszą do pejzażu?
Będziemy także mówić oczywiście o sztuce Henry’ego Moore’a.
Profesor architektury krajobrazu w Monachium, Udo Weilacher rozważał niektóre z tych kwestii. Cytuje on pochwałę parku rzeźby w Neukirchen w Niemczech historyka sztuki Lothara Romaina: „Patrząc wstecz widzimy jasno, że Krajobrazowy Park Sztuki zainicjował temat, który jest jedną z podstawowych kwestii ostatniego ćwierćwiecza XX wieku, tzn. krajobrazu, jego niszczenia i destrukcji, ale także poważnych prób jego odzyskania – wielkiego zadania dla sztuki”. Weilacher twierdzi, że jest to bardzo istotna sprawa w Unii Europejskiej, gdzie prawie tysiąc kilometrów kwadratowych rolniczego i naturalnego krajobrazu znika co roku, zabierane pod infrastrukturę komunikacyjną i budowlaną, produkcję energii itp. „Sztuka oferuje fascynujące, nowe perspektywy dla budowania systemu naszego «naturalnego życia» i krajobrazu, który nie musi być dłużej traktowany jako nieustannie eksploatowany zasób”[2].
Naszym celem jest zebranie się kolegów z instytucji stowarzyszonych w ELAN (europejskie stowarzyszenie sztuki w krajobrazie) oraz przedstawicieli parków rzeźby z całej Europy, aby przedyskutować te zagadnienia. Następujące osoby potwierdziły wstępne zainteresowanie uczestniczeniem w konferencji:
Hannah Higham i Sebastiano Barassi, Henry Moore Foundation (Wlk. Brytania),
Peter Murray, Yorkshire Sculpture Park, (Wlk. Brytania),
Calvin Winner, Sainsbury Centre for Visual Arts, (Wlk. Brytania),
Henry Meyric Hughes (b. dyrektor sztuk wizualnych British Council, krytyk, kurator, Wlk. Brytania),
Mattias Givell, Wanås Sculpture Park (Szwecja),
Bettina von Dziembowski, Springhornhof Sculpture Park (Niemcy),
prof. Udo Weilacher, Politechnika Monachium (Niemcy),
Giacomo Bianchi, Arte Sella (Włochy),
Anselmo Villata, The Art Park, Monferatto (Włochy),
dr Elisabeth Fiedler, Austriacki Park Rzeźby Premstäten (Austria),
Jarosław Koziara, Festiwal Land Artu, organizator i artysta (Polska),
Katarzyna Jankowiak-Gumna, ABC Gallery, kuratorka Poznań Visual Park (Polska),
Maciej Świątkowski, architekt krajobrazu, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków (Polska),
Alain Lapicoré i Aleksandra Ławicka-Cuper, artyści (Francja / Polska),
Iwona Dorota Bigos, Muzeum Narodowe we Wrocławiu (Polska),
Alina Drapella-Hermansdorfer, Politechnika Wrocławska (Polska),
Tomasz Domański, artysta (Polska),
Robert Kaja, artysta (Polska),
Sebastian Cichocki, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa (Polska).
Vytautas Michelkevičius, Dyrektor Artystyczny, Nida Art Colony (Litwa)
Kuratorka konferencji: Eulalia Domanowska
Moderatorzy: prof. Marta Smolińska (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu)
i prof. Andrzej Szczerski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
Skutki konferencji mogą mieć charakter długofalowy. W bliskiej perspektywie korzyść z udziału w unikalnym forum dyskusyjnym jest dla uczestniczących instytucji oczywista. Dalekosiężnym sensem badania roli parków rzeźby może być nie tylko przysłużenie się pogłębieniu refleksji nad rzeźbą w ogólności, ale także wpływ na sposób jej prezentacji, przeżywania i tworzenia, podobnie jak dociekania Henry’ego Moore’a sześćdziesiąt lat temu.
„Rzeźba dzisiaj” to seria międzynarodowych konferencji, które Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku zainicjowało w 2016 roku. Impulsem dla pierwszej edycji była wystawa rzeźb Tony’ego Cragga
w Orońsku. Druga odsłona w 2017 roku była poświęcona sztuce w przestrzeni publicznej i jej praktyce.
Patronat Honorowy nad konferencją objęła Ambasada Wielkiej Brytanii w Polsce oraz Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Współorganizator: Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Partner Konferencji: British Council, Henry Moore Foundation, Instytut Adama Mickiewicza, Goethe Institute Warszawa, Forum Kultury Austriackiej Warszawa
[1] Bryan Robertson, The Idea of a Sculpture Park, in the publication Yorkshire Sculpture Park 1977–79, YSP 1980 – after Peter Murray, Introduction, Yorkshire Sculpture Park, Landscape for Art, 2008, p. 10.
[2] Udo Wielacher, Art In Landscape Against all Odds, w: ELAN European Landart Network, Silvana Editoriale, 2015, s. 10.
