Galeria Kaplica
Józef Jan Gosławski (1908–1963)
SACRUM I PIENIĄDZ
Galeria „Kaplica”, 28 czerwca – 21 września 2014
Kuratorzy: Anna Rudzka, Jarosław Pajek
Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem prof. Xawerego Dunikowskiego i warszawskiej ASP u prof. Tadeusza Breyera. Dyplom uzyskał w 1937 roku w Reale Accademia di Belle Arti w Rzymie. Powrócił do kraju w lipcu 1939 roku, wojnę spędził w Wąwolnicy koło Nałęczowa. W latach 1947–1950 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Od 1956 mieszkał i tworzył w Warszawie. Najważniejsze realizacje artysty to pomnik „Nigdy wojny” w Żbikowie, pomnik Adama Mickiewicza w Gorzowie Wielkopolskim, grupa „Muzyka” przy ulicy Koszykowej w Warszawie, pomnik Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli.
Obecna wystawa przypomina tylko dwa aspekty bogatej i różnorodnej twórczości Józefa Gosławskiego. Pierwszy to sztuka sakralna, którą uprawiał przez całe życie. Najbardziej monumentalną realizacją był ołtarz w Masłowie koło Kielc. Jego modele, a także transpozycje ceramiczne głów postaci ołtarzowych (Chrystus, Eliasz) znalazły się na ekspozycji w kaplicy. Odlew powstałego w czasie wojny krucyfiksu znajduje się w kolegiacie w Tumie pod Łęczycą.
Modele świątków przeznaczone były do katedry w Lublinie, ale nie doczekały się realizacji. Ceramiczne stacje Męki Pańskiej zobaczyć można w kościele św. Jana Kantego w Poznaniu. Artysta nie zdążył zrealizować Drogi Krzyżowej do kościoła w warszawskich Włochach.
Plakiety, które powstały tuż przed wojną i w czasie jej trwania zapowiadają jego późniejszą twórczość medalierską, która przyniosła mu ogromne uznanie.
Drugim aspektem działalności artystycznej Józefa Gosławskiego przypomnianym na obecnej wystawie są monety. Większość z nich powstała z związku z konkursem Narodowego Banku Polskiego rozstrzygniętym w 1958 roku, na którym sześć projektów nadesłanych przez artystę zostało nagrodzonych bądź wyróżnionych. To wtedy powstała popularna „5 z rybakiem” uznana na najpiękniejszą monetę PRL-u i pierwsza po wojnie moneta kolekcjonerska z Mieszkiem i Dąbrówką. Projektowana jako dziesięciozłotówka (nominał widnieje na prezentowanym modelu) została wybita w srebrze jako moneta 100 zł na Tysiąclecie Państwa Polskiego.
W 2009 Mennica Polska wyemitowała srebrną i złotą wersję pięciozłotówki z rybakiem, a w 2012 złotą stuzłotówkę z Mieszkiem i Dąbrówką. W tym samym roku w srebrze i złocie zostały wybite jako monety kolekcjonerskie „Łoś” i „Kogutki”.
Więcej informacji na temat życia i twórczości Józefa Gosławskiego na stronie internetowej prowadzonej przez rodzinę Artysty – www.goslawski.art.pl
